Alentejo – Siła w Spokoju | Road & Gravel

W atmosferę Alentejo wprowadzi nas stolica regionu –  Évora. To jedno z najbardziej zachwycających Portugalskich miast. Cała starówka jest wpisana na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO, a stojące w centrum historycznym świetnie zachowane zabytki liczą ponad 2 000 lat i niosą ślady wszystkich kluczowych dla rozwoju Portugalii epok.

Mimo zabytków o wielkiej skali, nie ma tu wielu turystów, a w mieście panuje spokojna, nieśpieszna atmosfera. Pierwszy nocleg zaplanowaliśmy na starówce Evory, aby jak najpełniej doświadczyć charakteru miasteczka.

Transfer z lotniska w Lizbonie do Évory potrwa około 1,5 godziny. ©

Evora – Azaruja – Redondo – Vila Vicosa

Dąb korkowy, to narodowe drzewo Portugalii. W Alentejo znajdują się największe jego plantacje, a Portugalia jest największym na świecie producentem korka. Dąb korkowy będzie głównym aktorem dzisiejszej trasy. Dowiemy się o specyfice jego uprawy i zobaczymy jak wiele ma zastosowań, oprócz tego najpopularniejszego w produkcji wina.

Przemierzając kilometry spokojnych dróg, wśród olbrzymich korkowych posiadłości, przejedziemy przez nieliczne typowo portugalskie senne wioski, jak Igrejinha. Rzędy wijących się uliczek, domek przy domku, wszystkie białe z niebieskimi lub żółtymi pasami; tak tu można zrobić typowe folderkowe zdjęcie z Portugalii.

Koniecznie trzeba wjechać na szczyt wzgórza Serra d’Ossa, i zobaczyć historyczną wioskę Evoramonte, w której dominuje unikalny architektonicznie obronny zamek. Czas się tu zatrzymał, a widoki są imponujące.

W okolicy miasteczka Redondo, swoje siedziby ma wielu producentów wina, a w krajobrazie zaplanowanej trasy na zmianę z dębami korkowymi zaczną pojawiać się rozległe winne plantacje.

Na koniec dnia dotrzemy do Vila Viçosa, jednego z trzech „marmurowych” miast w Alentejo. W dosłownym tłumaczeniu „luksusowa wioska” nazywana jest „księżniczką Alentejo”. Miasto -muzeum. Przez wieki była siedzibą, największego i najbardziej wpływowego książęcego rodu, z którego pochodzili królowie Portugalii – dynastii Braganza. Niezwykle piękny, z fasadą w całości pokrytą marmurem Pałac Książęcy jest wizytówką miasta i ważnym symbolem portugalskiej historii. Sąsiadujący z pałacem, budynek dawnego klasztoru, założonego przez jednego z książąt Braganza 500 lat temu, dziś mieści luksusowy hotel, w którym zaplanowaliśmy nocleg. Tak jak na miejsce przystało, wieczór spędzimy więc po królewsku.

Vila Vicosa – Alandroal – Terena – Monsaraz (Telheiro)

Dziś dowiemy się jaką drogę przechodzi marmur, zanim możemy go podziwiać w wytwornych wnętrzach czy fasadach budynków. Dzień rozpoczniemy od zwiedzania jednego, ze 160 istniejących w regionie Vila Vicosa, kamieniołomów. Portugalia jest drugim w Europie producentem marmuru. Marmur z Alentejo, został użyty do budowy  wielu ważnych zabytkowych budowli w Portugalii, jak wieża Torre de Belem.

Opuszczamy marmurową krainę i jedziemy, w kierunku jednego z najsłynniejszych w Alentejo „orlich gniazd” – Monsaraz.

Znów będziemy jechać wśród gajów oliwnych, dębów korkowych, pinii i pól winorośli. Odwiedzając po drodze kilka sennych wiosek i miasteczek z typowymi dla Alentejo bielonymi niskimi domkami, gdzie niemalże jednym śladem życia jest przydrożna kafejka czy bar. Popijając w nich kawę trudno oprzeć się wrażeniu, że czas stoi tu w miejscu. Jednak liczne ślady dawnej przeszłości przypominają o jego upływie. Szczególnie w Alandroal, czy w Terena, w których dominują średniowieczne zamki i zamkowe mury.

Zbliżając się do celu dzisiejszej podróży zobaczymy zabytki liczące ponad 5000 lat.

Tereny te bowiem były zamieszkiwane już 3500 lat p.n.e., a fakt, że Portugalia słynie z zabytków megalitycznych jest mało znany. Najwięcej megalitów, a wśród nich najstarsze na świecie, znajduje się właśnie w Alentejo, a szczególnie w okolicach Evory i Monsaraz. Evora nazywana jest nawet Iberyjską stolicą magalitów. Te prehistoryczne kamienne budowle, prawdopodobnie pełniły funkcję grobowców lub wykorzystywane były do obrzędów religijnych czy obserwacji astronomicznych. Menhiry i kromlechy o różnej wartości spotykać można w północnym Alentejo na każdym kroku, a te zbadane liczone są w tysiącach.

Zobaczymy przynajmniej dwa, wymieniane wśród najbardziej znaczących: największy w Portugalii, sześciometrowy Menhir Outeiro i kamienny krąg – kromlech Xerez.

W końcu na szczycie wysokiego wzgórza, pojawi się otoczone murami Monsaraz. Przed nami więc krótka wspinaczka.

Monsaraz jest jednym z najstarszych miast Portugalii, a w Alentejo przez wielu uznawanym za najbardziej urokliwą miejscowość.

Strategicznie położone na szczycie skały, w środku średniowiecznych murów, jakby wyjęte z bajki, ale całkiem rzeczywiste. Dosłownie kilka uliczek i parę zaułków, kilku mieszkańców i garść turystów. Ciche, senne wręcz białe miasteczko, którego oprócz murów, strzeże średniowieczny zamek, a w nim, wciąż działająca arena do walk byków. Koniecznie trzeba zasiąść na chwilę i popatrzeć.

Bo widoki zapamięta się na długo. Rozległe pejzaże Alentejo, a z drugiej strony imponujące największe w Europie sztuczne jezioro Alqueva i sąsiadująca hiszpańska Extremadura.

Zatrzymamy się u podnóża miasteczka. Relaksując się w hotelowym basenie, będziemy oglądać położone na wzgórzu Monsaraz,  szczególnie nocą – rozświetlone, wygląda imponująco. ©

Monsaraz – S. Pedro do Corval – Reguengos de Monsaraz – Moura

Dzisiejszy dzień to wiele niezwykłych widoków.

Z Monsaraz udamy się w kierunku S. Pedro do Corval – wioski, będącej największym na całym Półwyspie Iberyjskim centrum ceramiki. W okolicy Reguengos de Monsaraz odwiedzimy posiadłość jednego ze znamienitych producentów oliwy i wina.

Delektując się rozległymi, niemalże stepowymi krajobrazami wokół największego sztucznego jeziora w Europie – Alqueva, na koniec dnia zobaczymy największą w Europie zaporę, dzięki której powstało.

Pojedziemy dalej w kierunku Moury – stolicy Portugalskiej oliwy. Gaje oliwkowe będą nam towarzyszyć nieustannie. Moura słynie z produkcji znakomitej oliwy, co potwierdza popularne w Portugalii powiedzenie „Tak wytworny, jak oliwa z Moury”.

W Moura, na co wskazuje jej nazwa (oznaczająca dziewczynę Mauretankę lub przymiotnik mauretański), znajduje się najlepiej zachowana w całej Portugalii dzielnica mauretańska – Mouraria. Będziemy mieli okazję poczuć atmosferę tego spokojnego, małego miasteczka z wąskimi ulicami i bielonymi domami. Zatrzymamy się tu na nocleg – w cennym historycznie i artystycznie XVII wiecznym hotelu, którego fasada w całości pokryta jest tradycyjnymi malowanymi płytkami – azulejos. ©

Moura – Serpa – Mértola

Droga, droga, droga… dziś jeszcze wyraźniej poczujemy ciągnące się przestrzenie i pustkowia Alenejo. Wśród pól, łąk, niekończących się gajów oliwnych, porozrzucanych gdzieniegdzie dębów, będziemy pedałować pustymi niemalże drogami.

Wyciszając się, i coraz mocniej odczuwając harmonię z naturą. Wypatrując jakiejś wioski, miasteczka, gdzie można by się posilić.

Jednym z nich będzie Serpa, zwana „białą” słynąca z idealnie białych, lśniących domków z mauretańskimi elementami. Popijając kawę na małym spokojnym ryneczku, znów nie da się ustrzec od myśli, że czas tu płynie wolniejszym tempem; przeszłość i przyszłość zastyga w teraźniejszości. Tym bardziej ciekawy jest fakt, że w mieście znajduje się unikalne na skalę światową muzeum. Zgromadzono tu około 2,5 tysiąca zegarów – wszystkie mechaniczne – a najstarsze egzemplarze pochodzą z XVII wieku.

Trzeba też koniecznie skosztować, znanego w całej Portugalii, wyrabianego tutaj owczego sera serpa.

Dalej udamy się w kierunku Parku Naturalnego w dolinie rzeki Guadiana i położonego w samym jego środku miasteczka Mertola. Białe, posadowione na wysokim wzgórzu nad rzeką Guadianą, nazywane jest miastem muzeum, ze względu na liczne zachowane zabytki. Podobnie jak w Mourze, tutaj także dobrze zachowały się zabytki z czasów panowania Maurów, m.in. najstarszy w Portugalii meczet, dziś mieszczący świątynię chrześcijańską.

Tu spędzimy wieczór i nocleg, mając możliwość pospacerowania po licznych krętych i stromych uliczkach z fantastycznymi widokami. ©

Mértola – Castro Verde – Ourique – Odemira (Aldeia da Bemposta)

Dziś zmierzamy już w kierunku oceanu. Ostatni dzień w kontynentalnej części Alentejo. Lekko pofalowane przestrzenie, powoli zaczną nabierać pagórkowatości. Połacie gajów oliwnych ustąpią miejsca liczniejszym dębom korkowym i piniom. Roślinność staje się coraz bardziej różnorodna.

Przejedziemy przez kilka sennych wiosek i prowincjonalne, spokojne miasteczka Castro Verde i Ourique.

Na drodze coraz więcej zakrętów, lekkich podjazdów i zjazdów. Zatrzymamy się w małej, tonącej w zieleni dolinie. W otoczeniu niewielkich oliwkowych i korkowych wzgórz oraz winnic, położona jest stulenia Quinta do Chocalhinho; Rodowa posiadłość, od kilku pokoleń zamieszkana przez jedną rodzinę. Z pietyzmem odrestaurowana by przyjmować gości i dzielić się tradycją i możliwością obcowania ze wspaniałą naturą. ©

Odemira – Zambujeira do Mar – Vila Nova de Milfontes

Dziś po przejechaniu około 20 kilometrów dotrzemy nad ocean. Przez ostatnie dwa dni podróży będziemy przemierzać wybrzeże Alentejo, które ciągnie się przez około 150 kilometrów: od Półwyspu Troia na północy do miasteczka Odemira i wioski Zambujeira do Mar na południu. Część tego obszaru leży w Parku Naturalnym Południowo-Wschodniego Alentejo i Costa Vicentina.

Pas wybrzeża to spektakularne widoki na ocean, klify, schowane pomiędzy nimi zazwyczaj bezludne, często trudno dostępne piaszczyste plaże, daleko wcinające się w głąb lądu zielone zatoki. Wzdłuż całego wybrzeża Alentejo znajduje się rozległe pasmo wydm. Teren jest raczej równinny, tylko przy samym wybrzeżu zdarzają się podjazdy i zjazdy. Roślinność jest niższa, coraz częściej pojawiają się laski eukaliptusowe, pola upraw warzywnych i sady. Nasza trasa prowadzi spokojnymi drogami, a odcinki wzdłuż samych klifów często są nieutwardzone, czasami piaszczyste.

Po raz pierwszy ocean ujrzymy w maleńkiej wsi rybackiej Zambujeira do Mar. Jej kilka uliczek dochodzi bezpośrednio do klifowego wybrzeża. Widoki można podziwiać siedząc w jednej z kilku kafejek czy restaurantes. Przyszedł już czas na spróbowanie specjalności Portugalii – Bacalhau – suszonego solonego dorsza czy sardines.

Po drodze odwiedzimy kilka przybrzeżnych wiosek, pięknych plaż i przylądek Cabo Sardão, słynący z fantastycznych widoków. Jest to też jedyne miejsce na świecie gdzie bociany gniazdują na klifach nad samym oceanem.

Smagani oceaniczną bryzą, napełnieni widokami dojedziemy do  Vila Nova de Milfontes, wioski, położonej w sercu wybrzeża Alentejo, nad samym oceanem, w miejscu gdzie rzeka Mira łączy swoje wody z oceanem. Tu, przy samej plaży, zaplanowaliśmy nocleg, a więc dziś kolacja z widokiem na ocean 🙂 ©

Vila Nova de Milfontes – Porto Covo

Na pożegnanie z Alentejo, zaplanowaliśmy krótszą trasę wzdłuż wybrzeża i odpoczynek nad oceanem. Dla chętnych zaproponujemy dłuższy odcinek.

Będziemy jechać w bezpośredniej bliskości Atlantyku, odwiedzając liczne punkty widokowe na klifach. Aż dotrzemy do rybackiej wsi Porto Covo – aby wypić kawę, w którejś z białych uliczek schodzących bezpośrednio do oceanu lub też na słynnym, urokliwym placyku – Praça Marquês de Pombal, nazywanym poczekalnią.

Podróż zakończymy w eleganckiej, typowo portugalskiej posiadłości, nad oceanem. ©