Hiszpańska Galicja – Tierra Mágica

Ribeira Sacra to region w głębi Galicji położony pomiędzy rzekami Sil i Miño, w miejscu gdzie te dwie największe rzeki łączą się.

Nikt jednak nie wie dokładnie gdzie Ribeira Sacra ma swój początek i koniec…

Sil przez ostatnie kilkadziesiąt kilometrów zanim dotrze do Miño w Os Peares płynie głębokim do 500 m kanionem (Canón do Sil), którego urwiste granitowe zbocza tworzą niezwykle spektakularne „widowisko”.

W te niedostępne niegdyś tereny na początku ery chrześcijańskiej w poszukiwaniu schronienia przybywali mnisi i pustelnicy. Ich siedziby z biegiem lat rozkwitały w przepiękne klasztory, a sztuka i kultura rozprzestrzeniały się stąd na całą Galicję. Najważniejsze z nich, to Santo Estevo de Ribas de Sil oraz Santa Cristina de Ribas de Sil.

Dziedzictwem 1500 lat bycia centrum duchowego rozwoju jest nagromadzenie kościołów szczególnie romańskich, sanktuariów, zamków, pazos. Stąd wzięła się nazwa regionu Ribeira Sacra czyli Święty Brzeg rzeki.

Tu daleko od cywilizacji, w sercu Ribeira Sacra, rozpoczniemy naszą podróż… ©

Pojedziemy wzdłuż brzegu najsłynniejszego galicyjskiego kanionu –  Canón do Sil, kontemplując niezwykłe krajobrazy z licznych „zawieszonych” na szczytach wąwozu naturalnych punktów widokowych (miradores). Mirador de Cabezoás, czy najsłynniejsze chyba Balcón de Madrid z widokiem na najbardziej urwiste zbocza kanionu.

Podczas  szarych i wilgotnych dni kanion i rzeka zanurzone we mgle i niskich chmurach tworzą majestatyczną tajemniczą scenerię.

Bujne lasy porastają wzgórza kanionu – bliskie nam dęby, kasztanowce, brzozy, olchy mieszają się tutaj z roślinnością typowo śródziemnomorską. Prawy brzeg, w związku ze swoją południową ekspozycją w większości porośnięty jest winoroślą, uprawianą na niewiarygodnie stromych zboczach. W niektórych miejscach nachylenie jest tak duże, że do zbiorów stosuje się specjalne, zamocowane na szynach dźwigi.
Wino uprawiali tu już Celtowie i Rzymianie, a Amandi to najstarszy region winiarski w Galicji. Podróżując plątaniną przyklejonych do zbocza ścieżek, zobaczymy ile cierpliwości i trudu wkładają tu mieszkańcy w uprawę winorośli. ©

Ourense – stolica prowincji o tej samej nazwie, jedynej w Galicji bez dostępu do Oceanu, posiada za to „podziemny ocean”, który czyni miasto drugim w Europie pod względem ilości wód termalnych. Odkryli je ponad 2000 lat temu Rzymianie, założyli osadę i nazwali „Auria” (Aquis Auriensis, złote wody), a pozostałością z tych czasów są „Las Burgas” rzymskie spa znajdujące się na starym mieście.

Ourense położone jest na szlaku handlowym z południa „Ruta de la Plata”, w dolinie rzeki Miño w miejscu, gdzie przeprawa przez nią jest najłatwiejsza. I to było główną przyczyną jego rozkwitu. Rzymianie zbudowali tu most „Puente Vella”, który stoi do dziś.

Dominantą średniowiecznej dzielnicy jest katedra „Catedral de SAN MARTÍN”, która wygląda jak forteca, a jej przepiękny  „Portico del Paraiso” (drzwi raju)  przypomina słynny „Portico de la gloria” z katedry w Santiago. To ważny punkt na trasie pielgrzymów zmierzających do Santiago z kierunku Salamanki i Sewilli – drogą Camino de la Plata.

Podobno w Ourense serwują najlepszą ośmiornicę na świecie. W każdą niedzielę gotuje się ją w miedzianych garnkach w całym mieście. Spróbujemy jej na pewno, jeśli nie w Ourense to gdziekolwiek indziej, bo ośmiornica to flagowy przysmak w Galicji.

„SANKTUARIUM TERMALNE’”
W Ourense przejedziemy bulwarem nad brzegiem rzeki Miño, szlakiem ogólnodostępnych basenów z wodą termalną. Dalej udamy się w kierunku Allariz, gdzie zatrzymamy się na nocleg. Droga stopniowo, ale nieustannie wspina się do góry.

Allariz jest perełką wśród galicyjskich średniowiecznych małych miasteczek. W przeszłości było nawet królewską rezydencją. Starówka to labirynt wąskich kamiennych uliczek, schodzących nad brzeg rzeki Arnoia. Wzdłuż niej, zielonymi korytarzami, pod rozłożystymi koronami dębów, prowadzi jeden z najpiękniejszych nadrzecznych szlaków spacerowych w Galicji. Allariz słynie także z doskonałych restauracji, serwujących lokalną kuchnię, gdzie przyjemnie będzie zakończyć dzień. ©

Dzisiejszy dzień spędzimy w oceanicznym klimacie regionu nazywanego Rías Baixas (zatoki niskie). Jest to region dość silnie zagospodarowany, niesprzyjający przemieszczaniu się na rowerze, a w związku z tym, będziemy zwiedzać piechotą i przemieszczać się samochodem.

Pierwszym miastem, które odwiedzimy będzie Pontevedra, stolica całej prowincji o tej samej nazwie.

Historyczna część miasta, posiada bardzo ładną i różnorodną architekturę: balkony, werandy, podcienie, kolumnady, placyki i skwery. Do tego piękne zabytki, jak kościół Santa María la Mayor czy Peregrina. Szyk, wdzięk, spokój, radość z dnia codziennego i niezobowiązująca, artystyczna atmosfera, którą można poczuć w którejś z licznych kawiarni, barów czy restaurante lub zwyczajnie patrząc.

Po zwiedzeniu Pontevedry odwiedzimy słynną wioskę rybacką Combarro. To perełka galicyjskiej nadmorskiej architektury ludowej. Rozłożoną na granitowym wzgórzu plątaninę uliczek wypełniają świetnie zachowane, XVIII-wieczne kamienne domy z licznymi ornamentami, rzędami hórreos (spichlerzami) oraz placyki z charakterystycznymi, bogato zdobionymi kamiennymi cruceiros (krzyżami). Zabudowania schodzą do samego morza i wraz z łódkami i rybakami naprawiającymi sieci na brzegu, tworzą swoisty obraz życia codziennego.

Podróżując dalej brzegiem Ría de Pontevedra, na samym jej końcu dotrzemy do jednej z piękniejszych w Galicji, rozciągającej się w formie 4-kilometrowego półksiężyca, plaży A Lanzada. Dziewicza niemalże, oceaniczna, chętnie odwiedzana przez surfurów.

Dalej nasza trasa prowadzi w rejonie zatoki – Ría de Arousa. Oprócz piękna krajobrazu będziemy tu obserwować jak Galicyjczycy wykorzystują do rozwoju ekonomicznego, to co daje im natura – połowy skorupiaków (przede wszystkim małży), rybołówstwo, rolnictwo… 60% wszystkich połowów Hiszpanii, pochodzi z Galicji.

Absolutnie flagowe produkty tego regionu to małże i słynne białe wino Albariño – chluba i wizytówka winiarstwa Galicji, uznawane przez somelierów za pierwszą ligę w kategorii win białych.

Stolicą produkcji wina Albariño jest nadoceaniczne miasteczko Cambados, które odwiedzimy.

Dzień zakończymy w Santiago de Compostela. Spędzimy tu cały wieczór i poranek.

Santiago de Compostela słynie przede wszystkim z katedry, w której mieszczą się relikwie św. Jakuba apostoła. Rokrocznie, przemierzając prowadzące przez całą Hiszpanię, a także Europę, szlaki św. Jakuba, przybywa tutaj około 300 tysięcy pielgrzymów z różnych stron świata.

Wszechobecna muzyka, doniosła architektura, niezliczone bary i restauracje, radośni pielgrzymi tworzą unikalną atmosferę tego zabytkowego miasta. ©

Pierwszy odcinek z Santiago pokonamy wspólnie z pielgrzymami, szlakiem Camino de Fisterra-Muxía. Pojedziemy labiryntem zalesionych ścieżek, zielonych korytarzy, przez kamienne miasteczka, wioski, doliny i średniowieczne mosty.

W końcu odbijemy nad ocean, nad brzeg zatoki Ría de Muros y Noia, by zobaczyć słynny punkt widokowy Mirador de Ezaro. Mirador de Ezaro to kultowy w świecie kolarstwa podjazd, krótki, tylko 1,8 km, ale nieprawdopodobnie stromy, tzw. monster, z nachyleniem sięgającym 29%, a średnim 14,6%. Mirador de Ezaro był finalnym odcinkiem jednego z etapów Vuelta a España w 2016 roku i ponownie zaplanowany jest na 2020 rok.

Nasza trasa prowadzi w dół słynnego odcinka, jednak chętni będą mieli okazję się z nim zmierzyć. Zarówno położony na skalistym tarasie punkt widokowy, jak i droga schodząca nad ocean oferują widowiskowe krajobrazy, widziane niemalże z lotu ptaka… ujście rzeki Xallas, zbocza góry Pindo, spokojna zatoczka O Ézaro, pasma białych plaż, błękit oceanu, a w oddali widoczny przylądek Fisterra.

Rzeka Xallas, to jedyna rzeka w Hiszpanii, uchodząca do morza w formie wodospadu, który także zobaczymy.

Ostatni odcinek dzisiejszej trasy prowadzi nad oceanem, wzdłuż plaż, przez porty pełne łódek, przybrzeżne miasteczka Cee, Corcubión, Sardiñeiro. W końcu dotrzemy do mistycznej rybackiej wioski Fisterra, gdzie zatrzymamy się na nocleg. ©

Przed nami niezwykle widowiskowa część wybrzeża Galicji, zwana Costa da Morte. Tutaj szczególnie poczujemy piękno i dzikość natury. Skaliste brzegi, rozciągnięte pomiędzy nimi piaszczyste plaże, długie półwyspy z latarniami morskimi, nieustannie obmywane wzburzonym oceanem. Imponujący spektakl, który będziemy oglądać przez kolejne dwa dni.

Costa da Morte rozciąga się od przylądka Fisterra do A Coruña. Jest to mocno uczęszczany rejon w międzynarodowym ruchu morskim. Niezwykle trudny do nawigacji. Mapy pokazują liczne wraki statków. Stąd nazwa Costa da Morte – wybrzeże śmierci. Dziś zobaczymy jego fragment pomiędzy wioskami Fisterra a Muxía.

Na początek dnia dojedziemy na „koniec ziemi” do skalistego przylądka Fisterra, miejsca gdzie pielgrzymi dokonują rytualnego palenia swoich szat oraz kąpieli w ocenie, co symbolizuje pożegnanie się ze „starym” i rozpoczęcie „nowego” etapu w życiu. To wyjątkowe miejsce, skłaniające do duchowej refleksji.

Do Muxía, w bardzo bliskiej lub trochę dalszej odległości nieustannie będzie nam towarzyszył ocean. Część trasy prowadzi widokowymi ścieżkami po zboczach nadoceanicznych wzgórz. Zobaczymy przylądek Cabo Touriñán i rozległe, piaszczyste plaże, na których spotkać można co najwyżej kilku surfurów, jak Praia de Nemiña, do Rostro, Praia de Lourido czy położona w wiosce Muxia Praia da Cruz.

Będziemy podróżować przez malutkie, oddalone od cywilizacji wioski z charakterystyczną galicyjską kamienną zabudową, położone na łagodnie pofałdowanym terenie w zaciszu lasów eukaliptusowych, pól i pastwisk.

Costa da Morte to doskonałe miejsce by spróbować, kolejnego po ośmiornicy lecz znacznie bardziej trudno dostępnego przysmaku – skorupiaków percebes (kaczenice, ang. goose neck barnacle).

Położona w sercu wybrzeża Costa da Morte, Muxía, słynie przede wszystkim z sanktuarium A Virxe da Barca. Sanktuarium to powstało w przepięknym miejscu nad oceanem, gdzie według tradycji, w kamiennej łodzi przybyła Matka Boska, aby dać wsparcie św. Jakubowi w szerzeniu wiary chrześcijańskiej na Półwyspie Iberyjskim.

W Muxía, w zaciszu zatoki Ria de Camariñas zatrzymamy się na nocleg. ©

Dziś zobaczymy kolejny odcinek wybrzeża Costa da Morte. Z Muxía udamy się do małego portu Laxe.

Po drodze odwiedzimy Ría de Camariñas i wioskę rybacką o tej samej nazwie. Zobaczymy tam, jak kultywowana jest tradycja wyrobu słynnej koronki. Dalej czekają nas wspaniałe widoki na Cabo Vilán. Do Laxe dotrzemy wytyczonym turystycznym szlakiem prowadzącym od laguny de Traba, przez kilka pięknych i dzikich plaż, chętnie odwiedzanych przez surferów: Praia de Traba, Praia de Arnado, Praia de Soesto.

Wieczorem, w którejś z nadmorskich restauracji Laxe, będziemy smakować świeże ryby i owoce morza, a także atmosferę tego małego, oddalonego od cywilizacji portowego miasteczka. ©

Dziś opuszczamy Costa da Morte i udajemy się w kierunku kolejnego spektakularnego regionu wybrzeża Galicji, zwanego Rías Altas (Wysokie zatoki).

Zanim tam dotrzemy, dzisiejszy dzień przeznaczymy na zwiedzenie A Coruña i pasa wybrzeża Costa Artabra.

Rano zaplanowaliśmy transfer samochodowy do A Coruña, dużego portowego miasta na północnym wybrzeżu. Położona na półwyspie, z góry wygląda jakby za chwilę miała oderwać się od lądu i stać się wyspą, którą kiedyś faktycznie była.
Ze wszystkich stron otoczona morzem, zwraca się do niego rzędami drewnianych i oszklonych galerii, które nadały jej miano „kryształowego miasta” Ciudad de Cristal. Szklane galerie to bardzo charakterystyczny element architektury galicyjskiej. Najsłynniejszym zabytkiem miasta jest wieża Herkulesa, czyli najstarsza działająca na świecie latarnia morska. Zbudowana przez Rzymian w II w, ale legenda głosi, że wzniósł ją właśnie Herkules.

Drugą część dnia spędzimy już podróżując na rowerze przez pas wybrzeża Costa Artabra. Przyrodniczymi ścieżkami, nad brzegiem oceanu, gdzie za każdym kolejnym wzniesieniem, czy zakrętem, pojawiać się będzie wspaniały punkt widokowy.  Trasa prowadzi pomiędzy plażami Praia de Santa Comba, Praia de Campelo, Praia Da Frouxeira i Valdoviño, aż do Praia de la Magdalena w portowym miasteczku Cedeira, gdzie zatrzymamy się na nocleg. ©

Przez ostatnie dwa dni podróży poznawać będziemy najbardziej wysuniętą na północ część wybrzeża Galicji zwaną Rías Altas.
Odwiedzimy jej najbardziej spektakularną część z dominującymi wysokimi i stromymi klifami, pomiędzy Ría de Cadeira, Ría de Ortigueira, Ría de Barqueiro aż do Ría de Viveiro.

Dzisiaj trasę wyznacza pasmo górskie Serra da Capelada.
Przejedziemy szczytami najwyższych w Europie klifów – Vixía de Herbeira (613m) drogą, która niewątpliwie dostarczy nam głębokich wrażeń, uznawaną za najbardziej spektakularną w całej Galicji.
Położone za szczycie klifu maleńkie miasteczko Santo André de Teixido jest jednym z najstarszych miejsc pielgrzymek. Charakterystyczne białe domy, a w sercu kościółek San Andre, w którym znajdują się relikwie świętego.
Przepiękne obrazy zielonych łąk, pastwisk, lasów, krętych dróg z klifami i oceanem w tle. Liczne punkty widokowe. Spotkamy tu wolno żyjące konie, krowy, kozy. Trudno
znaleźć odpowiednie słowa opisujące urok tego miejsca. Z pewnością jest to Galicja „magiczna”.
Pod koniec trasy  zobaczymy jeszcze latarnię morską na przylądku Cabo Ortegal. ©

Dziś zobaczymy drugą część wybrzeża Rias Altas, między innymi jeden z najbardziej charakterystycznych punktów widokowych Banco-Mirador do Loiba.
Odwiedzimy urokliwie położone miasteczka portowe, jak Porto do Barqueiro, a na koniec dnia Viveiro, z
dobrze zachowaną wczesnośredniowieczną starówką.

W drugiej części dnia oddalimy się w interior, by wspinając się po wzgórzach popatrzeć na ocean z dalszej perspektywy. ©