Pireneje Francuskie (Les Pyrénées) – od Atlantyku do Morza Śródziemnego | road

W kraju Basków, na wybrzeżu Pirenejów Atlantyckich, tuż przy granicy z Hiszpanią, w małym porcie rybackim i kurorcie Saint-Jean-de-Luz, rozpoczniemy przeprawę przez Pireneje. Oprócz rowerzystów, to także mekka surferów, którzy przybywają tutaj po wyjątkowej długości fale.

Pierwszy odcinek naszej przeprawy prowadzi w całości w Pirenejach Atlantyckich. Pyrénées-Atlantiques łagodnie schodzą do Oceanu, a więc stopniowo będziemy zdobywać wysokość pokonując kilka mniejszych przełęczy, jak Col de Saint-Ignace, czy Gastigarlépoa.

Ta część Pirenejów, to francuski Kraj Basków. Podążając wąskimi drogami przez bujnie zielone wzgórza i doliny, u podnóży zachodnich Pirenejów, zobaczymy kilka charakterystycznych baskijskich wiosek z białymi domami i ciemno czerwonymi okiennicami. Niektóre wymieniane wśród najpiękniejszych wiosek we Francji, jak Sare, Ainhoa, Itxassou, czy Espelette – stolica czerwonych papryczek chili, których girlandy suszą się na fasadach domów.

W połowie trasy dotrzemy do położonego u stóp Pirenejów miasteczka St Jean Pied de Port, jednego z historycznych centrów kraju Basków. Przyjemnie będzie posilić się, na średniowiecznej starówce z brukowanymi ulicami i zabytkowymi baskijskimi domami, przed kolejnym trudniejszym etapem. Podglądając rozemocjonowanych licznych pielgrzymów, którzy podobnie jak my, rozpoczynają tutaj swoją długą wędrówkę, ale w innym kierunku – do Santiago de Compostela.

W dalszej części trasy czeka nas wspinaczka na przełęcz Col d’Aphanitze, która będzie wstępem do nadchodzących w kolejnych dniach słynnych pirenejskich podjazdów. Droga na przełęcz, wije się przez pastwiska i zapewnia spektakularne widoki na zielone wzgórza Pirenejów.

Dzień zakończymy w Oloron Saint Marie, miasteczku z I wieku n.e., z zabytkową XII wieczną katedrą i starymi domami zawieszonymi nad schodzącymi się tutaj dwiema pirenejskimi rzekami – Gave d’Aspe i Gave d’Ossau. ©

Col de Saint-Ignace – 169 metrów n.p.m.

Col de Pinodieta – 175 metrów n.p.m.

Gastigarlépoa – 345 metrów n.p.m.

Col d’Aphanitze – 1 044 metrów n.p.m.

Col de Ibarburia – 966 metrów n.p.m.

Col de Inharpu – 1029 metrów n.p.m.

Po łagodnej, pagórkowatej części Pirenejów baskijskich, dzisiaj zobaczymy ich bardziej wymagające oblicze. Przed nami dwie słynące ze swojej sztywności przełęcze, będące regularnie częścią etapów Tour de France.

Pierwsza Col de Marie-Blanque rozpoczyna się w Escot, w dolinie Vallée d’Aspe i prowadzi przez gęste bukowo-sosnowe lasy. Jest niedługa, ale trudna, ze względu na strome nachylenie, szczególnie w drugiej części podjazdu. Zjazd z przełęczy Marie-Blanque zapewnia otwarte, panoramiczne widoki na Pireneje Atlantyckie i kolejną dolinę Vallee d’Ossau.

Po krótkim odpoczynku rozpoczniemy wspinaczkę na jedną z najsłynniejszych przełęczy na świecie, Col d’Aubisque. Kultowy, drugi najczęściej występujący podjazd w Tour de France. Kręta 17 kilometrowa droga o dość stałym średnim nachyleniu 7,1% zapewnia oszałamiające górskie widoki.

Przełęcz Col d’Aubisque wyznacza granicę Pirenejów Atlantyckich i otwiera przed nami kolejny region – Pireneje Wysokie (Hautes-Pyrénées).

Zjazd przez Cirque du Litor, czyli przyklejoną do stromego wzgórza, wąską wstęgą drogi, łączącą Col d’Aubisque z przełęczą Col du Soulor, należy do jednych z najpiękniejszych dróg w Pirenejach.

Z Col du Soulor czeka nas długi, ponad 20 kilometrowy zjazd do hotelu w małej otoczonej górami, wiosce Saint-Savin. Niewielki placyk, fontanna i kilka wiekowych kamienic z kolorowymi okiennicami tworzy tu przyjemną, kameralną francuską atmosferę. ©

Col de Marie-Blanque – 1035 metrów n.p.m.

Col d’Aubisque – 1709 metrów n.p.m.

Col du Soulor  – 1474 metrów n.p.m.

Nie ma słynniejszej i bardziej pożądanej wśród kolarzy drogi w Pirenejach, niż ta, którą dzisiaj pokonamy.

Przełęcz Col du Tourmalet, położona na wysokości 2115 metrów n.p.m., jest najwyższą przełęczą drogową w Pirenejach i od 1910 roku pozostaje najczęściej pokonywaną przełęczą górską w Tour de France.

Łagodne kilkanaście kilometrów doprowadzi nas do miasteczka Luz-Saint-Sauveur, skąd rozpoczyna się 19 kilometrowa wspinaczka na giganta Pirenejów, na której średnie nachylenie wynosi od 6% do 8%, a w miarę zbliżania się do szczytu dochodzi do 10%.

Wysokogórskie krajobrazy na całej długości trasy i wyjątkowa historia sprawiają, że wjazd na Col du Tourmalet jest niezapomnianą przygodą.

Z przełęczy rozpościera się majestatyczna panorama Hautes-Pyrénées ze słynnym szczytem Pic du Midi i zlokalizowanym na nim obserwatorium astronomicznym. Punktem obowiązkowym jest zdjęcie z Olbrzymem, 3-metrową rzeźbą kolarza, na cześć Octave Lapize, pierwszego zawodnika Tour de France, który pokonał Col du Tourmalet w 1910 roku.

Po odpoczynku i równie ciekawym widokowo zjeździe do wioski Sainte Marie de Campan, czeka nas druga dzisiejsza, zdecydowanie łagodniejsza, przełęcz Col d’Aspin. Kolejna legenda, którą Tour de France, pokonywało ponad 70 razy.

Pełen zapierających widoków dzień zakończymy w dolinie Aure, w górskiej wiosce Saint-Lary Soulan.

Col du Tourmalet – 2115 metrów n.p.m.

Col d’Aspin – 1 490 metrów n.p.m.

Dziś proponujemy krótszy etap, regeneracyjny, jednak bez ani jednego kilometra płaskiego. Pokonamy dwie przełęcze.

Najpierw mniej znaną Col de Val Louron-Azet. Zarówno wjazd jak i zjazd prowadzą krętymi serpentynami, po odsłoniętych, pokrytych pastwiskami zboczach środkowych Pirenejów, zapewniając nieustannie spektakularne widoki.

Wspinanie na kolejną słynną przełęcz Tour de France Col de Peyresourde, rozpoczniemy z położonej w dolinie Louron, ładnej kamiennej wioski Loudenvielle. Pokonując przełęcz Col de Peyresourde opuścimy Pireneje Wysokie. Piękny widokowy zjazd doprowadzi nas do górskiego uzdrowiska Bagnères-de-Luchon, położonego w kolejnym na naszej trasie, regionie – Haute-Garonne (Górna Garonna).

Bagnères-de-Luchon, to termalne uzdrowisko i ośrodek narciarski, w sercu środkowych Pirenejów francuskich. Otoczony trzynastoma szczytami powyżej 3 000 metrów miasteczko nazywane „królową Pirenejów” zachowało elegancką architekturę w stylu Belle Époque. Będzie dziś więcej czasu, aby spokojnie chłonąć jego atmosferę.

Chętni na dłuższą trasę rowerową mogą zdecydować się na dodatkowy podjazd do Luchon-Superbagnères, który zakończy 14 górski etap Tour de France 2025. To drugi ośrodek górski stworzony we Francji, po Chamonix. Tętni życiem od lat 1900 i jest najstarszym kurortem w Pirenejach. Po pokonaniu 17 kilometrów podjazdu i 1180 metrów przewyższenia, nagrodą będzie panorama najwyższych szczytów centralnych Pirenejów. ©

Col de Val Louron-Azet – 1 580 metrów n.p.m.

Col de Peyresourde – 1 569 metrów n.p.m.

Opcja: Luchon-Superbagnères – 1 804 metrów n.p.m. (+36 km / + 1 180 m)

Kolejny dzień naszej przeprawy przez Pireneje od Atlantyku do Morza Śródziemnego, prowadzi prze region Górnej Garonny, a w drugiej części dociera do Ariège.

To region znacznie mniej popularny niż pasma Wysokich Pirenejów, mimo to mamy dzisiaj do pokonania 3 przełęcze, a wszystkie często występujące w Tour de France.

Po szybkim początkowym odcinku rozpoczniemy 9 kilometrową wspinaczkę krętą zalesioną drogą, o średnim nachyleniu 8,7% na Col de Ménté. Po równie krętym zjeździe, od razu czeka nas kolejny, znacznie krótszy podjazd na Col de Portet d’Aspet, którego historia w Tour de France rozpoczęła się w 1910 roku.

Pokonując Portet d’Aspet rozpoczynamy dwudniową podróż po pięknym regonie Ariège. Będą nam towarzyszyć gęste liściaste lasy porastające wciąż wysokie na trzy tysiące metrów pasma Pirenejów, wąskie, głębokie doliny, i pełne charakteru małe, zaszyte wśród gór wioski, w których czas jakby się zatrzymał.

Przyjemnie będzie odpocząć w małym, otoczonym górami miasteczku Castillon-en-Couserans, z którego rozpoczyna się ostatni dzisiaj podjazd na przełęcz Col de la Core. Dzień zakończymy w małej prowincjonalnej wiosce w okolicach Seix, w centrum Parku Przyrody Pyrenees Ariège, ten obszar chronionego krajobrazu obejmuje aż 45 % regionu Ariège. ©

Col de Menté – 1349 metrów n.p.m.

Col de Portet d’Aspet – 1069 metrów n.p.m.

Col de la Core – 1395 metrów n.p.m.

Etap Pyrenees Ariège. To trasa przez jeden z najbardziej dziewiczych regionów Francji. Pełna niczym niezakłóconej natury, małych oddalonych od świata wiosek, przesiąkniętych historią, w których unosi się atmosfera wolności.

Po początkowym łagodnie wznoszącym się odcinku dojedziemy do Aulus les Bains, ładnej wioski położonej w wysokiej górskiej dolinie. Tu rozpoczyna się podjazd na przełęcz Col d’Agnes, z której można podziwiać panoramy wysokich szczytów Pirenejów Ariège. Za kolejną przełęczą Port de Lers, czeka nas bardzo długi zjazd doliną rzeki Vicdessos do ładnego miasteczka Tarascon-sur-Ariège, z górującą na wysokiej skale wieżą z XVIII wieku. Tutaj odpoczniemy na kawiarnianych tarasach, zawieszonych nad brzegami łączących się tutaj dwóch rzek.

Ostatni odcinek dzisiejszej trasy prowadzi słynną Route des Corniches – widokową drogą położoną na wysokości 1000 metrów n.p.m. Przejedziemy przez wiele małych, sennych górskich wiosek z zabytkową kamienną zabudową, w których czas się zatrzymał, aż dotrzemy do końca dzisiejszego etapu w Ax-les-Thermes. To uzdrowisko znane jest z wód termalnych (głównie siarkowych), najgorętszych w Pirenejach. ©

Col d’Agnes – 1570 metrów n.p.m.

Port de Lers – 1517 metrów n.p.m.

Przedostatni dzień podróży przez francuskie Pireneje, wciąż będzie zapewniał nam wiele wspaniałych wysokogórskich widoków. Dziś wjedziemy na drugą najwyżej położną w Pirenejach przełęcz – Col de Pailhères. Piękno otaczającego krajobrazu pozwala zapomnieć o trudach podjazdu, a punktem kulminacyjnym jest 360-stopniowa górska panorama, którą można zobaczyć na szczycie. Pokonując serpentyny na zjeździe z Col de Pailhères, pożegnamy się z Ariège i wjedziemy w region Pyrénées-Orientales (Pireneje Wschodnie).

Dalsza część trasy prowadzi wąskimi drogami przez Col des Moulins i Col du Garavel mijając kilka niemal zapomnianych górskich wiosek, o charakterystycznej kamiennej architekturze i coraz bardziej widocznym śródziemnomorskim charakterze.

To historyczna kraina Katarów, po której pozostały liczne ślady w postaci ufortyfikowanych wiosek i miasteczek.

Po pokonaniu ostatniej dzisiejszej przełęczy Col de Jau, długi zjazd doprowadzi nas do otoczonego górami, starożytnego ufortyfikowanego miasteczka Prades. Przyjemnie będzie spędzić wieczór na ładnej starówce i posłuchać muzyki bowiem z Prades był silnie związany Pablo Casals, światowej sławy wiolonczelisty, to między innymi z jego inicjatywy powołano w Prades największy na świecie festiwal muzyki kameralnej.

Col de Pailhères – 2001 metrów n.p.m.

Col des Moulins – 1099 metrów n.p.m.

Col du Garavel – 1256 metrów n.p.m.

Col de Jau – 1506 metrów n.p.m.

Prades leży w centrum francuskiej Katalonii, a otaczające miasteczko górskie szczyty wschodnich Pirenejów, są chronione w ramach Regionalnego Parku Przyrody Pirenejów Katalońskich. Górskie widoki będą nam towarzyszyć podczas ostatniego odcinka, aż do finału podróży – wybrzeża Morza śródziemnego.

Dominującym pasmem w Pirenejach katalońskich jest masyw Canigó, którego idealna piramidalna sylwetka dominuje nad regionem. Będziemy ją wielokrotnie oglądać przemieszczając się w kierunku wybrzeża, szczególnie podczas długiego i łagodnego wjazdu na ostatnie przełęcze naszej podróży: Col de Palomère i Col Xatard.

Bugenwilie, drzewa cytrusowe, kaktusy podkreślają śródziemnomorski charakter tej części Pirenejów. Zobaczymy kilka ładnych katalońskich wiosek, wśród których szczególnie wyróżnia się tarasowo położona na wzgórzu Eus, uważana za jedną z najbardziej słonecznych we Francji. A także miasteczko Céret – stolica wiśni, z zachwycającą starówką, gdzie koniecznie trzeba zatrzymać się na chwilę, na tarasie kawiarni na jednym z ukrytych placyków. I chłonąć kataloński duch miasta, którym zachwycali się Picasso, czy Juan Gris.

Stąd już niedaleko do finału naszej górskiej odysei na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Côte Vermeille gdzie spotykają się Pireneje z Morzem Śródziemnym słynie z licznych skalistych półwyspów i zatoczek, w których ulokowały się tętniące życiem portowe miasteczka. Wśród nich najsłynniejsza jest średniowieczna wioska rybacka Collioure. Tutaj zakończymy naszą podróż widokami, z obrazów Henri Matisse’a – feeria barw – kolorowe fasady domów, balkony kwiatów, kontrastujące z błękitem nieba i lazurem Morza Śródziemnego. ©

Col de Palomère – 1036 metrów n.p.m.

Col Xatard – 752 metrów n.p.m.